Redactioneel

Loonstra, B.

81-82

NL

Ben ik de baas over mijn leven? Onderzoek naar de betrouwbaarheid en validiteit van de Eigen-Wijsheidschaal uit de Nederlandse Empowermentvragenlijst bij een christelijke patiëntengroep

Vreugdenhil-van der Valk, M., Schaap-Jonker, H., & Bergsma, A.

83-91

NL

Doelstelling Deze studie wil de betrouwbaarheid en validiteit van de Eigen-Wijsheidschaal (EWS) van de Nederlandse Empowerment Lijst (NEL) onderzoeken voor het meten van identiteit en hoop/zingeving bij de volgende christelijke patiëntengroepen: bevindelijk-gereformeerd, evangelisch en anders-protestanten. Daarbij wordt onderzocht in hoeverre het ervaren van de sturing door God op gespannen voet staat met het vertrouwen in eigen regie. Methode Aan de hand van de COSMIN-criteria zijn de EWS-data van christelijke patiënten met angst- en depressiestoornissen (n=277) met betrouwbaarheidsanalyses, correlatieanalyses en MANCOVA geanalyseerd op de volgende aspecten: structurele validiteit, interne consistentie, convergente validiteit, divergente validiteit en interculturele validiteit. Resultaten De interne consistentie is goed en de convergente en divergente validiteit zijn bevredigend. De EWS gedraagt zich bij de onderzochte christelijke doelgroepen op een vergelijkbare manier, zonder duidelijke verschillen tussen de groepen. Conclusie De EWS is een betrouwbaar en valide instrument om de hoop/zingeving en identiteit te meten bij een (orthodox-)christelijke patiëntengroep. Implicaties voor de praktijk De EWS geeft een indicatie in hoeverre patiënten perspectief en veerkracht ervaren. De antwoorden kunnen gebruikt worden als onderdeel van gesprekken in een ontwikkelrichting naar herstel.

eigen-wijsheidschaal, NEL, empowerment, herstel, orthodoxchristelijke patiëntengroep

Religieuze ervaringen en de bipolaire stoornis

Ouwehand, E.

92-101

NL

Dit artikel biedt een samenvatting van het proefschrift Mania and Meaning, over de bipolaire stoornis en betekenisgeving aan religieuze ervaringen. De hoofdvraag in het onderzoek was de vraag naar religieuze of spirituele ervaringen (tijdens ziekte-episodes en stabiliteit) van mensen met een bipolaire stoornis en hoe zij deze achteraf interpreteren in een stabiele fase. Kwalitatieve interviews (n=34) naar ervaringen en interpretaties vormden de basis voor een vragenlijstonderzoek op een gespecialiseerde poliklinische afdeling voor de bipolaire stoornis (n=196). Een belangrijke uitkomst was dat religieuze of spirituele en medische verklaringsmodellen vaak vervlochten zijn in het interpretatieproces van participanten over de jaren heen. Dit roept de vraag op hoe theoretisch elkaar soms uitsluitende verklaringsmodellen in onderzoek en in de klinische praktijk toch vruchtbaar op elkaar betrokken kunnen worden, omdat veel patiënten dit zelf belangrijk vinden voor hun herstel.

bipolaire stoornis, religieuze/spirituele ervaringen, verklaringsmodellen

Zinvinding als therapeutisch proces. Over existentiële geestelijke begeleiding in postmoderne context

Kortekaas, P.

102-111

NL

Binnen de psychologische hulpverlening vindt een heroriëntatie plaats op de positie en waarde van zingeving. Deze bezinning wordt o.a. gevoed doordat cliënten om hulp vragen bij hun geproblematiseerde leven. Verwachten zij te veel van deze gesprekken? Dit artikel pleit voor een andere invalshoek: wellicht verwachten hulpverleners op dit gebied te weinig van hun therapeutische inspanningen. Als in gesprekken de vaak onbesproken levensvisie centraler wordt gesteld, leidt dat bij cliënten tot een bewuster zelfbeeld in relatie tot hun kijk-op-de-wereld, hun levensbeschouwing. De verbinding tussen hun ‘binnenwereld en buitenwereld’ kan dan leiden tot een beter kunnen omgaan met het heteronome: het besef dat naast autonomie ‘mijn leven ook zichzelf doet’. Er is namelijk geen menselijk bestaan zonder veranderingen en lijden. Van oudsher zijn geestelijke verzorgers gericht op bestaansoriëntatie, waarbij niet ‘het probleem’, maar de zinbeleving van de mens centraal staat. Dit artikel schetst een vakspecifieke aanpak van hedendaagse geestelijke begeleiding, gericht op het methodisch betrekken van de inhoud van de levensvisie bij cliëntgesprekken. Tevens wordt gepleit voor een betere en structurelere positionering van geestelijk verzorgers in de hulpverlening.

geestelijke begeleiding, methodiek, levensvisie, zinvindingsprocessen, levensgeheim, mystagogie

Zingeving en zinvinding. Over verwondering tussen subject en gebeurtenis

Verhagen, P.J.

112-120

NL

Deze bijdrage is bedoeld als voortzetting van een dialoog over zingeving, zoals die recent in Psyche & Geloof gestart is door Braam, Hoenders en Steen (2019). Het begrip zingeving schuurt. En de vraag is: maken we zin, geven we zin, of vinden we zin, wordt zin ons gegeven? Een gangbaar meaning-making model wordt besproken binnen een culturele context, die het accent legt op de wending naar het subject, het zelf, dat zin geeft. Dat lijkt ook bepalend voor de op onderzoek gerichte benadering van genoemde auteurs. Daartegenover plaatsen we de ervaring van een gebeurtenis als betekenisvol of als heilig moment, waardoor de emotie van verwondering uitgelokt wordt en de zinvraag gewekt en mogelijk beantwoord kan worden.

zingeving, meaning-making model, hermeneutiek, betekenisvolle momenten, verwondering

Gedichten

Van den Brink, B.

121

NL

In het najaar van 2019 nam Bart van de Brink afscheid van de redactie van Psyche & Geloof, hij was redactielid vanaf 2014. Bart schrijft gedichten, waarvan wij er hier drie publiceren uit erkentelijkheid voor zijn bijdragen aan de redactie van Psyche & Geloof. Het eerste gedicht is titelloos, daarna volgen beresjiet bara en doka.

Uit de Kunst: Twijfel tussen hemel en aarde. Over Sint Sebastiaan van Ossip Zadkine

Zondag, H.J.

122-124

NL

Boekbesprekingen

De Vries-Schot, M.; Doornenbal, J.; De Vries-van der Weijden, J.

125-131

NL

Besprekingen van de boeken: Polinder, S., & Cusveller, B. (red.)(2019). Christelijke zorg: Professional, praktijk en organisatie. Heerenveen: Royal Jongbloed. -- door Margreet de Vries-Schot De Certeau, M. (2019). De vreemdeling (W. Hemelrijk, vert.). Amsterdam: Sjibbolet. -- door Jesse Doornenbal Schaap-Jonker, H., & Scholte, W. (red.)(2019). Van leegte naar liefde: Over de macht van verslaving en de weg naar herstel. Utrecht: KokBoekencentrum. -- door Jolanda de Vries-van der Weijden

Congresverslag: Expert meeting Prof. Dr. Everett L. Worthington, Jr. Forgiveness, Humility, and Values: Good for Us, Good for Others

Verhagen, P.J.

132-134

NL

Verslag van de expert meeting met Prof. Dr. Everett L. Worthington, Jr., 'Forgiveness, Humility, and Values: Good for Us, Good for Others', 9 maart 2020 in Nijkerk