Psyche & Geloof 24 nr. 3

september 2013

De (chronisch) zieke mens

Artikelen in deze editie


Redactioneel

Hijweege, N.

157-159

NL

Dit artikel is ouder dan 2.0 jaar. U kunt het gratis downloaden.

Chronische ziekte, spirituele coping en welbevinden: het effect van geestelijke verzorging

Smeets, W., Nijboer, J., Hamers, H., & Reuzel, R.

160-170

NL

Een steeds grotere groep van de bevolking wordt geconfronteerd met chronische ziekte, hetgeen een zeer belangrijke uitdaging voor de gezondheidszorg in de toekomst vormt, klinisch en in toenemende mate ook poliklinisch. Chronische ziekte heeft repercussies op alle dimensies van de gezondheid, de kwaliteit van het leven en het welbevinden van mensen. Het ontbreekt aan theoretische helderheid over een aparte spirituele dimensie. Op praktisch vlak is er eveneens de vraag in hoeverre geestelijke verzorging, de beroepsgroep die deze dimensie tot haar domein rekent, effectief bijdraagt aan gezondheid, kwaliteit van leven en welbevinden van chronisch zieken. In dit artikel doen we verslag van een onderzoek dat op deze vraag gericht is. Het blijkt dat geestelijke verzorging een positieve invloed heeft op psychologisch vlak, via het bevorderen van spirituele coping. Tevens komt het aanbod van geestelijke verzorging de kwaliteit van zorg op de polikliniek en dagbehandeling ten goede.

chronische ziekte, geestelijke verzorging

Dit artikel is ouder dan 2.0 jaar. U kunt het gratis downloaden.

De rol van spiritualiteit bij het omgaan met kanker: gemengde-methodenstudie

Visser, A., Uwland, N., & Garssen, B.

171-183

NL

Er is al veel onderzoek gedaan naar de relatie tussen spiritualiteit en welbevinden (en aanverwante maten) bij lichamelijke ziekte. Deze onderzoeken worden echter beperkt door een cross-sectionele onderzoeksopzet en door conceptuele overlapping tussen de maten van spiritualiteit en welbevinden. In dit artikel wordt een longitudinaal gemengde-methodenonderzoek beschreven, waarin onderzocht is of de mate van spiritualiteit kort na de diagnose van kanker voorspellend is voor het latere welbevinden van mensen met kanker en wat de aard van deze relatie is; welke aspecten van spiritualiteit zijn vooral van belang? Allereerst worden de voor dit onderzoek gebruikte definitie en operationalisatie van spiritualiteit besproken, en of deze voldoende onderscheidend zijn van de gebruikte operationalisatie van welbevinden. Daarna wordt er aandacht besteed aan de resultaten van het vragenlijst-onderzoek en van de interviewstudie. Ten slotte worden er aanbevelingen gegeven voor de klinische praktijk en verder onderzoek.

spiritualiteit, kwalitatief onderzoek, kanker, welbevinden, longitudinaal

Dit artikel is ouder dan 2.0 jaar. U kunt het gratis downloaden.

Ervaring van contingentie en spirituele zorg

Scherer-Rath, M.

184-195

NL

Ervaringen van contingentie confronteren mensen met het feit dat alles ook anders had kunnen zijn. De principiële onzekerheid die uit deze ervaring voortkomt leidt tot een interpretatiecrisis. Mensen beschikken dan niet meer over de mogelijkheid een voorval als vanzelfsprekend in het eigen leven te plaatsen. Een ervaring van contingentie is in die zin de ervaring van een gebrek aan mogelijkheden om de situatie waarmee men wordt geconfronteerd conform de lijnen van het eigen levensverhaal te interpreteren. Om binnen de geestelijke zorg mensen te begeleiden om deze ervaringen van contingentie helderder in beeld te krijgen, is een schema ontwikkeld dat de Aspecten en Dimensies van Contingente Levenservaringen (ADCL) verkent. Het ADCL-schema helpt de verschillende aspecten (positief, negatief, actief en passief) en dimensies (situationeel, existentieel en spiritueel of religieus) van contingente levenservaringen te onderscheiden.

contingentie, interpretatiecrisis, spirituele zorg, levensgebeurtenis, kwaliteit van leven, cultureel geheugen

Dit artikel is ouder dan 2.0 jaar. U kunt het gratis downloaden.

Een mens te zijn… Interview met Lidwien Cornelissens

Hijweege, N.

196-202

NL

interview

Dit artikel is ouder dan 2.0 jaar. U kunt het gratis downloaden.

Zingevingsvragen in het contact tussen arts en patiënt – het aspect van het lijden

Heckel, B.

203-215

NL

In dit artikel worden de resultaten van een onderzoek over de omgang met het lijden in de arts- patiëntrelatie gepresenteerd. Een eerste uitkomst hiervan is dat de klassieke theodiceevraag geen grote rol speelt in contacten tussen artsen en patiënten. Een tweede uitkomst is dat er een relatie is tussen de mate waarin artsen oog hebben voor de zingevingsvragen van hun patiënten en de mate waarin zij zelf ingrijpende gebeurtenissen hebben moeten verwerken.

zingeving, lijden, arts-patiëntrelatie, ingrijpende levensgebeurtenis, theodicee

Dit artikel is ouder dan 2.0 jaar. U kunt het gratis downloaden.

Bladwijzer: Tjeltveit, A.C. (2012). Lost opportunities, partial successes, and key questions: some historical lessons

Loonstra, B.

216

NL

Bespreking van het artikel: Tjeltveit, A.C. (2012). Lost opportunities, partial successes, and key questions: some historical lessons. Journal of Pychology and Theology, 40, 16-20.

Dit artikel is ouder dan 2.0 jaar. U kunt het gratis downloaden.